![](/media/lib/387/n-budzenie-37d2a4dfc5ecf9aa03f2907d93862fc0.jpg)
Wcześniej idąc spać i wcześniej wstając zmniejszamy ryzyko poważnej depresji
25 czerwca 2021, 08:15Ludzie, którzy chodzą spać wcześniej i wcześniej wstają są narażeni na mniejsze ryzyko poważnej depresji, wynika z dużych studiów genetycznych, których wyniki opublikowano na łamach JAMA Psychiatry
![](/media/lib/474/n-waldseemuller_map_2-18e6986ae0c93ce9b4d6a6e09dc14059.jpg)
Na 150 lat przed Kolumbem w jego rodzinnym mieście wiedziano o Ameryce
9 października 2021, 18:00Profesor Paolo Chiesa, ekspert od średniowiecznej literatury łacińskiej, twierdzi, że na 150 lat przed Krzysztofem Kolumbem żeglarze z Genui, rodzinnego miasta odkrywcy, wiedzieli o istnieniu Ameryki Północnej. Według uczonego, w średniowiecznym dziele odkrytym w 2013 roku jego autor, mnich z Mediolanu Galvaneus Flamma, zawarł informacje o Ameryce.
![](/media/lib/488/n-majowie-f4369471d2c747a740a1fe3cb4945302.png)
Udało się odnaleźć święte gaje Majów na Jukatanie
1 lutego 2022, 10:50Majowie wierzyli, że kakaowiec to dar od bogów. Niezwykle cenili tę roślinę, jej ziarno wykorzystywali ją m.in. jako środek płatniczy. Nic więc dziwnego, że produkcja kakao była ściśle kontrolowana przez elity Majów. Wiemy też, że na północnym Jukatanie kakaowiec uprawiano w świętych gajach. Dotychczas nikt nie znalazł śladów żadnego z nich, a problem był tym większy, że na Jukatanie jest zbyt sucho dla kakaowca.
![](/media/lib/502/n-solanka-ac0e5e032e66f96c09b9eb6e862450db.jpg)
Naukowcy z Politechniki Wrocławskiej sprawdzą, czy z geotermalnej solanki można pozyskiwać lit
6 maja 2022, 06:43Naukowcy z Politechniki Wrocławskiej stoją na czele międzynarodowej grupy badawczej prowadzącej wraz z partnerami biznesowymi projekt, którego celem jest sprawdzenie możliwości pozyskiwania cennych metali z wód podziemnych. Uczeni zbadają solanki znajdujące się na terenie Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Hiszpanii i Portugalii. Projektem BrineRIS kieruje dr Magdalena Worsa-Kozak z Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii PWr.
![](/media/lib/517/n-smartfon-5602a75a52268686a6f190791a40b8fb.jpg)
Smartfony i telewizory mogą przyspieszać starzenie organizmu i neurodegenerację
1 września 2022, 08:54Profesor Jadwiga Maria Giebultowicz i jej zespół z Oregon State University (OSU) ostrzegają, że nadmierna ekspozycja na niebieskie światło – które jest emitowane m.in. przez smartfony, telewizory i ekrany komputerowe – może zaburzać podstawowe czynności życiowy komórek i przyspieszać proces starzenia się
![](/media/lib/530/n-murchinson2-ada426b478af34018719720d45473bee.jpg)
Skąd aminokwasy w meteorytach? Cegiełki życia mogły powstać dzięki promieniowaniu gamma
8 grudnia 2022, 11:04Jedna z najbardziej popularnych hipotez dotyczących pojawienia się życia na Ziemi mówi, że to meteoryty przyniosły na naszą planetę cegiełki życia, aminokwasy. Teraz hipoteza ta zyskała silne wsparcie. Japońscy naukowcy poinformowali na łamach ACS Central Science, że przeprowadzone przez nich eksperymenty wykazały, iż aminokwasy mogły powstać na wczesnych meteorytach w wyniku oddziaływania promieniowania gamma.
![](/media/lib/161/n-dieta-srodziemnomorska-5513323c77d140a3afed7b2516f223ea.jpg)
Dieta śródziemnomorska chroni kobiety przed chorobami układu krążenia
15 marca 2023, 10:14Choroby układu krążenia są przyczyną około 1/3 zgonów kobiet na całym świecie. Wiemy, że diety odgrywa kluczową rolę w zachowaniu odpowiedniego stanu zdrowia, jednak niewiele badań dotyczących diety jest przeprowadzanych z uwzględnieniem płci osób badanych. Grupa naukowców dokonała metaanalizy już opublikowanych badań właśnie pod kątem płci.
![](/media/lib/554/n-czytanie-478289ff630634c3222fbb1eb1bbde28.jpg)
Czytanie dla przyjemności to lepsze zdolności poznawcze, zdrowie psychiczny i budowa mózgu
28 czerwca 2023, 13:29Osoby, które od wczesnego dzieciństwa czytają dla przyjemności, lepiej radzą sobie w testach poznawczych i charakteryzują się lepszym zdrowiem psychicznym gdy wchodzą w wiek nastoletni, stwierdzili naukowcy. Badacze z Wielkiej Brytanii i Chin informują jednocześnie na łamach Psychological Medicine, że 12 godzin tygodniowo to optymalna liczba godzin, jaką należy poświęcać lekturze. Odkryli też, że czytanie dla przyjemności poprawia strukturę mózgu, co może tłumaczyć lepsze funkcjonowanie w późniejszym życiu.
![](/media/lib/567/n-noworodek-b39390b9cd7fd3370c23176c432665c7.jpg)
Język matki kształtuje mózg dziecka jeszcze przed urodzeniem
1 grudnia 2023, 09:53Dzieci łatwiej uczą się języków niż dorośli. Pierwsze lata rozwoju dziecka są kluczowe dla umiejętności sprawnego posługiwania się językiem. Wiemy też, że dzieci już w łonie matki słyszą to, co ona mówi. Zatem mają kontakt z językiem jeszcze przed urodzeniem się. Co prawda jest to kontakt niedoskonały, gdyż docierające do dziecka dźwięki są zniekształcone, ale wpływają one na dziecko. Naukowcy z Uniwersytetu w Padwie postanowili sprawdzić, jak mózgi noworodków są ukształtowane przez doświadczenia językowe z okresu przed urodzeniem.
![](/media/lib/577/n-mskora-3a51f23df170b3a034afee4ac96fdce7.jpg)
Uczeni z Uniwersytetu Jagiellońskiego zidentyfikowali polimer o właściwościach antygrzybicznych
8 kwietnia 2024, 12:56Na Uniwersytecie Jagiellońskim zidentyfikowano syntetyczny polimer o silnych właściwościach przeciwgrzybicznych i niskiej toksyczności. Jego odkrycie to wynik wieloletniej pracy zespołu doktor Magdaleny Skóry z Collegium Medicum i dra Kamila Kamieńskiego z Wydziału Chemii UJ. Kierowane przez uczonych zespoły badały polimery pod kątem ich zastosowania w przemyśle kosmetycznym i medycynie. Szczególnie interesowały ich substancje, których można by użyć do leczenia grzybicy, gdyż liczba obecnie stosowanych jest ograniczona.